Кога братството станува товар: Приказна за доверба, предавство и семејни долгови
„Игор, те молам, само оваа услуга ми треба. Не можам да дозволам да ми го земе и колата!“, ми рече брат ми Александар со глас што трепереше од очај. Седевме во нашата стара кујна во Битола, на масата што ја наследивме од баба ни, додека надвор врнеше ситен дожд. Го гледав во очи, а тој ги криеше своите зад дланките. Знаев дека разводот со Јована го крши, но не знаев дека ќе ме вовлече и мене во неговиот хаос.
„Ама, брат, сигурен си? Ако нешто тргне наопаку…“, почнав да се двоумам.
„Ти ветувам, ќе ја возам само до работа и назад. Ќе плаќам се’ – осигурување, казни, се’! Само сакам да биде на твое име додека не заврши разводот. После ќе ја префрлам назад. Те молам, Игор.“
Се сеќавам како срцето ми се стегна. Александар ми беше не само брат, туку и најдобар пријател од детството. Заедно растевме по битолските улици, делевме леб и сол, и секогаш си ветувавме дека ќе си помагаме. Како можев да му одбијам?
Следниот ден отидовме во МВР. Потпишав документи, дадов лична карта, а службеничката ме погледна со сомнеж: „Сигурни сте дека сакате возилото да биде на ваше име?“
„Да, сигурен сум“, реков и потпишав. Не знаев дека токму тој потпис ќе ми го промени животот.
Првите месеци сè беше во ред. Александар навистина ја возеше само до работа и назад. Понекогаш ми праќаше пораки: „Фала ти брате! Ќе ти должам цел живот.“ Се чувствував горд што можам да помогнам.
Но, потоа почнаа проблемите. Прво стигна казна за брзо возење – 3.000 денари. Александар ми рече: „Ќе платам утре.“ Поминаа недели, па месеци. Казната порасна со камати.
„Алекс, што се случува? Зошто не ја плати казната?“
„Извини брате, немам сега пари. Јована ми ги блокира сметките. Ќе средам наскоро.“
Потоа стигна уште една казна – паркирање на тротоар пред судот. Па уште една – непрописно престигнување кај Нова Битола. Секоја беше на мое име. Почнав да добивам повици од извршители.
Мајка ни Ана секој ден ме прашуваше: „Што се случува со тие писма што ти стигаат? Зошто си толку нервозен?“
Не можев да ѝ кажам. Се срамев што дозволив да бидам наивен.
Една вечер, додека седев сам во дневната соба и ги гледав сметките што се натрупаа на масата, Александар влезе без да чука.
„Игор, морам да ти кажам нешто…“
„Што уште?“, го прекинав со гнев што не можев повеќе да го контролирам.
„Колата… ја удрив пред некој ден. Немав осигурување…“
Ми се заврте светот. „Што значи тоа? На чие име е колата? На мое! Кој ќе плаќа? Јас!“
„Извини брате… немав каде…“
Тој плачеше, но јас веќе не можев да сочувствувам. Се чувствував изневерен.
Следните месеци беа пекол. Извршителите ми блокираа сметка заради неплатени казни и штета од сообраќајката. Мораше да земам кредит за да ги покријам долговите. Мајка ни се разболе од нервоза; татко ни не зборуваше со никого.
Семејните ручеци станаа тивки и напнати. Александар ретко доаѓаше дома – се срамеше или бегаше од одговорност, не знам.
Еднаш мајка ни рече: „Децо мои, што ви стана? Од мали бевте неразделни…“
Јас молчев. Александар гледаше во подот.
На крајот, кога конечно заврши разводот, Александар дојде кај мене со клучевите од колата.
„Еве ти ги… Не можам повеќе да ја возам.“
Го гледав – исцрпен, ослабен, со подочници до брадата.
„Што ќе правиме сега?“, го прашав.
„Ќе најдам начин да ти ги вратам парите… само ми треба време.“
Но времето поминуваше, а долговите останаа мои.
Поминаа две години оттогаш. Сè уште отплаќам кредит за туѓи грешки. Односот со брат ми никогаш не се врати како порано. Мајка ни се надева дека ќе простиме еден на друг, но јас не знам дали можам повторно да му верувам.
Секогаш кога ќе видам автомобил со туѓи таблички низ Битола, се прашувам: Дали вреди да жртвуваш сè за семејството? Дали љубовта кон брат може да преживее кога довербата е скршена?
Што би направиле вие на мое место? Дали некогаш сте се покајале што сте помогнале на најблиските?