Меѓу две срца: Зошто не можам да се поврзам со бабата на мојот сопруг
„Зошто пак ти, Елена? Зарем не можеше да го направиш ова како што треба?“ – гласот на баба Деспина одекнуваше низ малата кујна, додека јас стоев со рацете во брашно, а срцето ми чукаше како да ќе ми излезе од градите. Не беше првпат да ме прекори вака, но секој пат болеше исто. Мојот сопруг Горан седеше на масата, беспомошно гледајќи ме, додека мајка му, Весна, се обидуваше да ја смири ситуацијата.
„Бабо, остави ја Елена, таа се труди…“ – започна Горан, но баба Деспина го пресече со остар поглед.
„Труди се? Ако ова е труд, тогаш јас сум млада девојка! Во мое време, сè беше поинаку. Снаите знаеја што значи почит и ред!“
Се чувствував како да сум влезена во некоја стара македонска драма, каде што секој збор е тежок како камен. Знаев дека не сум совршена, но никогаш не мислев дека ќе биде толку тешко да бидам прифатена од бабата на мојот сопруг. Со сите други од семејството имав одличен однос – со свекрвата Весна често пиевме кафе и разговаравме за сè и сешто, со деверот Александар се смеевме на стари шеги, а дури и малата внука Ана ме сакаше повеќе од чоколадо. Но баба Деспина… таа беше како ѕид кој не можев да го прескокнам.
Секој пат кога ќе дојдевме во нивната куќа во едно мало село кај Велес, чувствував дека морам да бидам нешто што не сум. Не смеев да зборувам премногу, ниту премалку. Ако носев фармерки, беше „срамота за една снаа“, ако облечев фустан, беше „премногу модерно“. Дури и кога носев пита по нејзин рецепт, таа ќе најдеше нешто што не е како што треба.
Еднаш, додека ги миев садовите по ручекот, таа влезе во кујната и рече:
„Елена, ти си добра девојка, ама не си за Горан. Тој заслужува жена што ќе го чува домот како што треба. Не е само готвењето важно – треба срце да имаш за оваа фамилија.“
Тие зборови ме погодија како студен туш. Се прашував дали навистина сум толку лоша или таа едноставно не сака никој да биде доволно добар за нејзиниот внук. Горан се обидуваше да ме утеши:
„Не ја слушај баба ми. Таа е таква со сите. И мајка ми ја мачеше кога беше млада.“
Но јас не можев да се ослободам од чувството дека нешто не е во ред со мене. Почнав да се повлекувам – избегнував семејни собири, се плашев од секој нов празник или роденден. Дури и кога бевме само ние дома, чувствував дека сенката на баба Деспина виси над нас.
Една вечер, додека седевме на балконот и гледавме во ѕвездите, Горан ми рече:
„Знаеш, Елена, баба ми цел живот се борела сама. Дедо ми починал млад, таа го израснала татко ми и чичко ми сама. Можеби затоа е толку строга.“
„Но зошто мора јас да плаќам за тоа?“ – го прашав низ солзи.
Тој молчеше. Знаев дека нема одговор.
Ситуацијата кулминираше кога една недела пред Велигден решив да ја поканам баба Деспина кај нас дома. Сакав да ѝ покажам дека ми значи нејзиното мислење и дека сум подготвена да учам од неа. Подготвив сè според нејзините совети – ја замесив питата со домашно брашно, ги сварив јајцата со лушпи од кромид како што таа ме научи, дури и ја ставив старата везена чаршафа што таа ми ја подари за свадба.
Кога дојде, само ја погледна масата и рече:
„Добро си се потрудила… ама сепак нешто фали.“
Тоа беше капката што ја прели чашата. Се почувствував невидлива, како никогаш ништо да не е доволно добро.
По тој ден почнав да се менувам. Станав поостра, почнав да ѝ враќам кога ќе ме навреди. Еднаш дури ѝ реков:
„Бабо Деспина, можеби никогаш нема да бидам како тебе, ама барем се трудам. Ако тоа не ти е доволно – тогаш кажи ми директно!“
Таа ме погледна со тие нејзини сини очи полни со години и само рече:
„Ќе видиш ти кога ќе бидеш баба.“
Од тој ден нашите односи станаа уште поладни. Горан беше растргнат меѓу мене и баба му. Мајка му Весна се обидуваше да посредува:
„Елена, знам дека ти е тешко… ама баба ти е стара школа. Не знае поинаку.“
Но јас веќе бев уморна од обиди. Почнав да се прашувам дали вреди толку многу да се трудам за некој што никогаш нема да ме прифати.
Сепак, имаше моменти кога гледав во баба Деспина и чувствував жалост наместо лутина. Кога ќе ја видев како седи сама на клупата пред куќата и гледа во далечината, сфаќав дека можеби и таа се чувствува изгубено во новиот свет каде што младите жени имаат свои гласови и избори.
Еднаш ја затекнав како плаче додека гледаше стара фотографија од дедо Глигор.
„Бабо… дали си добро?“ – ја прашав тивко.
Таа само кимна со главата и рече:
„Сè поминува, Елена. Само љубовта останува.“
Таа реченица ми остана во глава долго време. Можеби навистина љубовта е единственото нешто што може да ги надмине генерациските разлики и болките од минатото.
Денес сè уште не сум блиска со баба Деспина. Нашите разговори се кратки и често исполнети со тишина. Но веќе не се трудам по секоја цена да бидам прифатена. Научив дека понекогаш треба да си дозволиш себеси да бидеш доволна таква каква што си.
Сепак, понекогаш се прашувам: Дали можев нешто повеќе? Или едноставно има луѓе со кои никогаш нема да најдеш заеднички јазик? Што мислите вие – дали вреди секогаш да се бориме за нечие прифаќање или треба да научиме да живееме со разликите?