Никогаш не е доцна за љубов: Приказната на Јасна

„Мамо, не можеш да бидеш сериозна! На овие години да се заљубиш? Што ќе речат луѓето?“ – гласот на мојата ќерка Ана одекнуваше низ ходникот додека јас стоев пред прозорецот, гледајќи ги светлата на Скопје како трепкаат во ноќта. Срцето ми чукаше како да сум тинејџерка, а не жена од шеесет и две години.

Сè почна една студена мартовска вечер, кога се враќав од пазарот со полни кеси и празно срце. Пет години поминаа откако го изгубив Гоце, мојот сопруг, мојата планина. Од тогаш, секој ден ми беше ист – тивок, долг и тежок. Децата ми се расфрлани: Ана во Љубљана, Марко во Битола. Доаѓаат ретко, а кога ќе дојдат, зборуваат само за работа, за внуците, за тоа како треба да се грижам за себе. Никој не ме прашува дали ми недостига некој.

Тој ден, додека се борев со кесите на скалите, некој ми понуди рака. „Дозволете да ви помогнам“, рече непознат маж со топол глас. Беше Александар – висок, со седа коса и очи полни со живот. Се насмеав нервозно и му дозволив да ги земе кесите. „Вие сте нов во зградата?“ прашав. „Да, се доселив пред две недели. Сам сум, па ми треба друштво за кафе“, се пошегува тој.

Така почна нашето пријателство. Секое утро пиевме кафе на мојот балкон, зборувавме за книги, за филмови, за младоста што ни избега низ прсти. Александар беше вдовец исто како мене. Имаше две ќерки во странство и истата таа празнина во очите што ја гледав секој ден во огледалото.

По неколку месеци, почнав да чувствувам нешто што одамна го заборавив – трепет во стомакот кога ќе го видам, радост кога ќе ми се јави. Но со секој убав момент доаѓаше и стравот: што ќе речат децата? Што ќе речат соседите? Во Македонија сите знаат сè за сите – особено кога станува збор за жена што решава повторно да сака.

Една вечер, додека седевме на балконот и гледавме како дождот ги мие улиците на Дебар Маало, Александар ја фати мојата рака. „Јасна, дали мислиш дека е можно повторно да се сака? Или само се залажуваме?“

Го погледнав и почувствував како солзи ми се собираат во очите. „Не знам“, прошепотив. „Се плашам.“

„И јас се плашам“, призна тој. „Но повеќе се плашам од тоа да останам сам.“

Таа ноќ не спиев. Следниот ден ѝ се јавив на Ана и ѝ кажав сè. Нејзиниот глас беше ладен: „Мамо, ти си баба! Треба да мислиш на внуците, а не на љубовни авантури.“

Марко беше уште полош: „Ќе станеш предмет на потсмев! Ќе зборуваат по цела зграда! Зарем не ти е доста од срамот?“

Се чувствував како да сум направила нешто страшно. Соседките почнаа да шушкаат зад грб: „Гледај ја Јасна, уште сака да се шета со мажи.“ Дури и најдобрата пријателка Лидија ме избегнуваше.

Секоја вечер седев сама и си ги поставував истите прашања: Дали имам право на среќа? Дали сум себична ако сакам уште еднаш да почувствувам љубов?

Александар не се откажуваше. Ми носеше цвеќе од Зелениот пазар, ми читаше поезија од Блаже Конески и ми велеше: „Животот е краток, Јасна. Ако не сега – кога?“

Една недела пред Велигден, Ана дојде со внуците. Беше студена и дистанцирана. Вечерта ја најдов во кујната како плаче.

„Мамо… јас само се плашам да не те повредат пак“, рече низ солзи.

Ја прегрнав силно. „Ќерко моја, јас веќе знам што е болка. Но ова… ова е надеж.“

Почнав полека да го внесувам Александар во моето семејство. На почетокот беше тешко – Марко не сакаше ни да го поздрави. Ана беше љубезна, но резервирана. Но внуците го засакаа веднаш – им раскажуваше приказни за детството во Охрид, им купуваше сладолед и ги учеше да играат шах.

Соседите продолжија да зборуваат. Еднаш ја слушнав комшиката Весна како му вели на маж ѝ: „Јасна си најде дечко! Срамота!“ Но веќе не ми беше важно.

Со тек на време, децата почнаа да го прифаќаат Александар. Го видоа колку ме прави среќна – како повторно се смеам, како пеам додека готвам сарма или баклава.

Една вечер седевме сите заедно на трпезата – јас, Александар, Ана со семејството и Марко со сопругата. Слушавме македонски народни песни и јадевме домашен леб што го направив со Александар.

„Мамо,“ рече Ана тивко додека ги собираше чиниите, „изгледаш поинаку… посреќна.“

Ја погледнав со благодарност. „Љубовта не прашува за години, ќерко.“

Таа само кимна со глава и ме прегрна.

Сега знам дека никогаш не е доцна за љубов – ниту за среќа, ниту за нов почеток. Луѓето ќе зборуваат секогаш; важно е што чувствуваме ние самите.

Дали навистина треба да живееме според туѓите очекувања? Или имаме право да бидеме среќни – без разлика на годините?