Миленезите што ми го сменија животот: Приказната на Елијана и Павле
„Не можам повеќе, Елијана. Не те сакам.“ Гласот на Ѓорѓи одекна низ малата кујна како гром во тивка ноќ. Се стуткав покрај масата, со рацете стегнати околу чашата со чај. Се обидов да го видам во очи, но тој веќе гледаше низ прозорецот, како да бара излез од сопствениот живот. „Ти… што?“ едвај изустив, а срцето ми чукаше толку силно што мислев дека ќе ми се распарчи градите.
„Веќе не можам да живеам вака. Секој ден исто, секоја вечер молк. Не сум среќен.“
Се обидов да се сетам кога последен пат сме се смееле заедно, кога сме вечерале без да се расправаме за сметки или за тоа кој ќе ја земе Марија од училиште. Можеби навистина одамна исчезнаа тие мали радости. Но, зарем вака се завршува сè? По дваесет години брак?
Без збор, зедов јакна и излегов надвор. Воздухот беше студен, а улиците на Ѓорче Петров тивки и празни. Само светлото од локалната продавница кај Вера сè уште трепкаше. Влегов внатре, со надеж дека купувањето миленези ќе ми го одвлече вниманието барем за миг.
„Добра вечер, Елијана! Како си?“ – ме поздрави Вера со нејзиниот препознатлив топол глас.
„Добра вечер… Ќе земам две порции миленези и малку кашкавал.“
Додека чекав, влезе висок маж со темна коса и уморни очи. Го препознав веднаш – Павле, поранешниот другар од гимназија, кој одамна се пресели во Охрид. Се насмевна, но во погледот му видов истата тага што ја носев и јас.
„Елијана? Не можам да поверувам! Како си?“
„Павле! Што бараш во Скопје?“
„Мајка ми е болна… дојдов да ја видам. А ти?“
Се насмеав горко. „Излегов да купам миленези… и да избегам од дома.“
Павле ме погледна со разбирање. „Знам како е кога сакаш да избегаш од сè.“
Седнавме на клупата пред продавницата, со кесите во раце. Му раскажав сè – за Ѓорѓи, за тишината дома, за тоа како се чувствувам невидлива и заборавена. Павле слушаше внимателно, без да ме прекине.
„Знаеш,“ рече по некое време, „понекогаш животот ни затвора врати за да ни отвори прозорци.“
Се вратив дома со чудно чувство на олеснување. Ѓорѓи веќе беше легнат, а ќерката Марија спиеше во својата соба. Јадев сама во кујната, размислувајќи за Павле и неговите зборови.
Следните денови поминаа во напнатост. Ѓорѓи стануваше сè подалечен, а Марија почна да забележува дека нешто не е во ред.
„Мамо, зошто тато не зборува со тебе?“ ме праша една вечер додека ги миев садовите.
„Понекогаш возрасните имаат свои проблеми, душо.“
Но вистината беше дека не знаев како да ѝ објаснам дека татко ѝ веќе не ме сака.
Почнав почесто да се гледам со Павле – прво случајно на пазарот, потоа намерно на кафе во „Дебар Маало“. Со него можев да зборувам за сè – за стравовите, за соништата што ги заборавив, за тоа како е да се чувствуваш сам дури и кога си опкружен со луѓе.
Еднаш додека седевме на клупа во Градски парк, Павле ме фати за рака.
„Елијана, заслужуваш да бидеш среќна. Не дозволувај никој да ти ја одземе таа можност.“
Солзите ми потекоа по образите. „Страв ми е… Страв ми е што ќе речат луѓето, што ќе помисли Марија…“
„Луѓето секогаш ќе зборуваат. А Марија ќе разбере ако ти си среќна.“
Но токму тогаш започна вистинската бура дома. Ѓорѓи дозна дека се гледам со Павле – не знам како, можеби преку некоја трачарка од маалото или преку Марија која случајно спомнала нешто.
Една вечер ме дочека во ходникот.
„Така ли? Со Павле? Толку ли брзо ме замени?“
„Ѓорѓи, ти прв ми рече дека не ме сакаш! Што очекуваше? Да седам и да чекам?“
„Ти си мајка! Треба да мислиш на Марија!“
„Мислам на неа! Затоа сакам да бидам добра мајка – а тоа не можам ако сум несреќна!“
Виката продолжи до доцна во ноќта. Следниот ден Марија одби да оди на училиште.
„Не сакам мама и тато да се караат! Сакам пак да бидеме семејство!“ плачеше таа.
Срцето ми се кинеше додека ја гушкав. „Душо, понекогаш луѓето престануваат да се сакаат… Но тоа не значи дека те сакаме тебе помалку.“
Семејството ми се сврте против мене – мајка ми тврдеше дека сум срам за фамилијата, сестра ми не сакаше ни да ме види. „Како можеш така лесно да го оставиш Ѓорѓи? Што ќе речат комшиите?“
Само Павле беше тука за мене. Ми даде сила кога сите други ме осудија.
По неколку месеци борба и солзи, решивме со Ѓорѓи официјално да се разделиме. Марија живее една недела кај мене, една кај него. Тешко ѝ е – гледам како се менува, како станува потивка и посомничавa.
Но јас конечно почнав повторно да дишам. Со Павле најдов мир што одамна го немав. Не беше лесно – секој ден слушав шепотења зад грб, погледи полни осуда на пазарот или во автобусот број 5.
Еднаш додека седевме со Павле во кафуле во Капиштец, му реков:
„Дали некогаш ќе престанат да зборуваат?“
Тој само се насмевна: „Можеби никогаш. Но важно е што ти конечно си своја.“
Понекогаш навечер лежам будна и се прашувам дали направив вистински избор – дали вредеше сè оваа болка за малку среќа? Дали некогаш ќе ми прости Марија што го скршив нашето семејство? Или можеби токму ова ќе ја научи дека секој заслужува втора шанса?
Кажете ми – дали некогаш сте биле принудени да изберете помеѓу тоа што го сака срцето и она што го бара општеството? Дали вреди да се бориме за сопствената среќа ако цената е осуда од сите околу нас?