Кога Мајка Ми Се Врати Кај Нас: Борба за Семејството во Мал Стан во Аеродром

„Зошто пак ја остави чинијата во мијалникот?“, викнав низ кујната, додека водата капеше од чешмата. Сопругот мој, Горан, само ме погледна преку рамото, со оној негов тивок презир што го чувствував секој ден откако мајка ми се всели кај нас. „Марта, немам време сега. Ќе ја измијам подоцна“, рече и ја затвори вратата од дневната соба.

Седнав на столчето, срцето ми чукаше како да ќе ми излезе од градите. Мајка ми, Лидија, лежеше во собата до мене, кашлаше и се бореше со својата болест. Не беше лесно да ја гледам така – некогаш силна жена, сега кревка и зависна од мене. Секој ден се будев со страв: дали ќе преживее уште еден ден? Дали ќе можам да издржам уште една ноќ без сон?

Горан не сакаше да ја примиме. „Марта, немаме простор. Ќе ни го уништи бракот“, ми рече една вечер додека седевме на балконот. Јас само молчев. Како можев да ја оставам мајка ми сама во село, болна и беспомошна? „Таа е мајка ми!“, му реков низ солзи. „А јас? Јас не сум важен?“, возврати тој.

Секој ден беше борба. Станот ни беше мал – две соби, кујна и бања. Мајка ми спиеше во дневната соба, а јас и Горан во спалната. Секое утро ја пресоблекував, ѝ подавав чај и лекови, а потоа трчав на работа во маркетот на аголот. Горан работеше како возач на такси – доаѓаше доцна, нервозен и уморен.

Една вечер, додека ги миев садовите, слушнав како мајка ми шепоти: „Марта, дојди малку.“ Влегов во собата и ја видов како се обидува да стане од креветот. „Ми треба вода“, рече тивко. Ја поддржав за рамо и ѝ подадов чаша. „Извини што ти го уништувам животот“, ми рече со солзи во очите. Ме здоболи срцето. „Мамо, не зборувај така. Ти си ми сè.“

Ноќите беа најтешки. Горан често спиеше на каучот или излегуваше со другарите. Еднаш го слушнав како зборува на телефон: „Не можам веќе вака. Сè е наопаку.“ Знаев дека мисли на мајка ми, но и на мене – на тоа што станав сенка од жената што некогаш бев.

Сонував за поинаков живот – сакав да студирам психологија, да работам со луѓе, да патувам. Но сега моите денови беа исполнети со грижа за мајка ми и кавги со Горан. Понекогаш се прашував дали сум згрешила што ја доведов мајка ми кај нас. Дали е себично да сакаш да помогнеш на својот родител ако тоа значи дека ќе го изгубиш сопругот?

Една недела мајка ми доби температура. Ја однесовме во болница – Горан не сакаше да дојде, но јас инсистирав. Во чекалната седевме молкум – јас плачев тивко, а тој гледаше во подот. „Марта, ова не е живот“, прошепоти тој. „Знам“, му реков.

Кога се вративме дома, мајка ми беше уште послаба. Ја гледав како заспива секоја вечер со страв во очите. Еднаш ме фати за рака: „Не дозволувај да те изгубам тебе поради мене.“

Семејството почна да се меша – сестра ми Ана доаѓаше ретко, секогаш со изговори дека има работа или дека децата ѝ се болни. „Марта, ти си постарата ќерка, твоја е одговорноста“, ми рече еднаш преку телефон. Се чувствував осамено – како целата тежина на светот да паднала врз моите плеќи.

Една вечер Горан влезе во кујната додека плачев над чиниите. „Доста е! Или јас или таа!“, викна толку силно што мајка ми го слушна од другата соба. Ја видов како се стресе од страв.

„Не можеш така! Таа е моја мајка!“, му возвратив низ солзи.

„А јас? Јас што сум ти?“, праша тој со очи полни гнев и болка.

Таа ноќ не спиевме ниту јас ниту тој. Утредента Горан си ги собра работите и излезе од дома без збор.

Останав сама со мајка ми во малиот стан, опкружена со тишина што болеше повеќе од сите кавги досега. Мајка ми ме гледаше со тага: „Марта, не сакав вака.“

„Знам мамо… ама што друго можев?“

Деновите поминуваа бавно – работата ми стана единственото бегство од реалноста. Колешките ме гледаа со сожалување; некои шепотеа зад грб: „Гледај ја Марта… си го уништи бракот заради мајка ѝ.“

Понекогаш навечер седев покрај прозорецот и гледав во светлата на Аеродром – размислував за сите жени како мене кои се распнати помеѓу љубовта кон родителите и сопственото семејство.

Еднаш мајка ми ме праша: „Марта, дали си среќна?“

Не знаев што да одговорам.

Неколку месеци подоцна мајка ми почина мирно во сон. Останав сама во станот – без неа, без Горан, без никого.

Сега секое утро се будам и се прашувам: Дали вредеше? Дали жените како мене имаат право на сопствен живот или сме осудени вечно да бидеме нечии ќерки, сопруги или мајки?

Што мислите вие? Дали некогаш може да се избере вистинскиот пат без да изгубиш дел од себе?