„Снаата не знае ни чај да свари“: Животот меѓу две генерации и борбата за разбирање

— Зошто пак толку комплицираш, Весна? — си шепотам додека ги лупам компирите и ги редам во големите тегли на масата. Прстите ми се вкочанети од студената вода, а срцето ми чука како да ќе скокне од градите. Надвор е темно, само светлото од кујната трепери по ѕидовите. Синот ми, Горан, ќе дојде утре по работа, а јас сакам сè да биде подготвено.

— Мајко, пак ли лупиш компири за цела недела? — влегува Ана, мојата снаа, со мобилниот во рака, не ни погледнувајќи ме. — Можеше да ми кажеш, ќе купевме нешто готово.

Ја гледам — млада, убава, но секогаш некако отсутна. Не знам дали е уморна или едноставно не ја интересира. Се обидувам да не покажам колку ме боли тоа што не сака да научи ништо од мене.

— Ана, не е сè во готовата храна. Горан сака домашно јадење. Знаеш дека не може да јаде само сендвичи и пици — велам тивко, но таа само слегнува со рамениците.

— Па ако сака, нека си зготви сам. И јас работам цел ден, не сум му слугинка — ми враќа со ладен глас и излегува од кујната.

Седнувам на столчето и се прашувам каде згрешив. Се сеќавам на мајка ми како ме учеше да месам пита уште кога имав дванаесет години. Во нашето време, жената беше столбот на домот. Сега? Сè е наопаку. Децата сакаат слобода, а ние старите останавме како чувари на некои заборавени вредности.

Горан доаѓа доцна вечерта. Ја отвора вратата и веднаш го чувствувам мирисот на тутун и умор.

— Здраво, мајко! — ме бакнува по образот. — Што има за јадење?

— Направив сарма и супа. И компири имаш во тегла, само да ги стоплиш — му велам со надеж дека ќе почувствува благодарност.

— Фала ти, мајко. — Се насмевнува и веднаш оди во дневната соба кај Ана.

Ги слушам како разговараат:

— Ана, што јадеше денес?
— Јогурт и некоја пита од пекара. Немав време за ништо друго.
— Требаше да ме разбудиш порано, ќе направев нешто.
— Не си ми ти мајка! — му враќа Ана со нервоза.

Срцето ми се стега. Дали јас сум виновна што тие двајца не можат да се најдат? Дали премногу се мешам? Или можеби премалку?

Следниот ден ја сретнувам соседката Лидија на пазарот.

— Весна, пак купуваш по десет кила компири? — се смее таа.
— За Горан и Ана. Мене ми е жал за него. Ана не знае ни чај да свари како што треба.
— Ама пусти млади денес… Сè им е брзо и лесно. Не сакаат да се мачат.

Се враќам дома со полни кеси и уште потежок товар на душата. Ана седи пред телевизорот и листа по Инстаграм.

— Ана, сакаш да ти покажам како се прави пита со спанаќ?
— Не сега, Весна. Имам состанок на Zoom за работа.

Се повлекувам во кујната и почнувам да плачам тивко. Никој не ме гледа, никој не ме слуша. Само ѕидовите знаат колку ми е тешко што не можам да ја најдам вистинската врска со снаата.

Вечерта Горан доаѓа кај мене во кујната.

— Мајко, зошто си тажна?
— Ништо, сине. Само… ми недостига времето кога сите бевме заедно на маса, кога се смеевме додека јадевме домашно јадење.
— Времињата се сменија, мајко. Ана е добра жена, само… поинаква е.
— А ти? Ти си среќен?
— Не знам… Понекогаш мислам дека сите сме изгубени во своите светови.

Таа ноќ не можев да заспијам. Слушав како Ана и Горан се расправаат во другата соба:

— Зошто твојата мајка мора секогаш да се меша? — прашува Ана со плачлив глас.
— Само сака да помогне…
— Не ми треба помош! Сакам да си имаме свој живот!

Следното утро решив да одам кај мојата пријателка Марика во Ѓорче Петров.

— Марика, дали јас сум лоша свекрва?
— Не си ти лоша, Весна. Само времињата се други. Мораш да ги пуштиш младите сами да си го најдат патот.

Марика ми раскажува како нејзината снаа сама си готви и никогаш не бара помош. „Понекогаш ми е жал што не сум дел од нивниот живот“, вели таа.

Се враќам дома со нова решеност: ќе се повлечам малку, ќе им дозволам сами да си ги решаваат проблемите.

Но тоа не траеше долго. По една недела Горан дојде кај мене:

— Мајко, Ана сака да се разделиме за некое време…
— Зошто?
— Вели дека премногу се мешаме сите во нашиот брак…

Почувствував како целиот свет ми паѓа врз плеќи. Дали навистина јас сум виновна? Дали мојата грижа ги уништи нивните односи?

Неколку дена подоцна Ана дојде кај мене сама.

— Весна… Сакам да разговараме искрено.
— Кажи, ќерко…
— Знам дека сакаш најдобро за Горан. Но понекогаш се чувствувам како никогаш да не сум доволно добра за вас двајца. Се трудам на работа, дома… ама не можам да бидам како тебе.

Ја прегрнав тивко. Првпат почувствував дека и таа страда исто како мене.

Од тој ден почнавме полека да градиме нов однос — без осудување, со повеќе разбирање. Понекогаш седиме заедно во кујната и зборуваме за животот, а некогаш само молчиме и пиеме чај.

Сега знам: љубовта кон семејството не значи секогаш да контролираш или да помагаш по секоја цена. Понекогаш треба само да бидеш тука — тивко, трпеливо, со отворено срце.

Дали навистина знаеме кога треба да се повлечеме за доброто на оние што ги сакаме? Или стравот од осаменост нè тера да ги држиме премногу блиску до себе?