Четврти пат мајка: Кога љубовта и стравот се судираат во мал стан во Аеродром

— Не можам, Елена! Не можам повеќе! — викна Горан, трескајќи ја вратата од спалната соба. Ја држев малата Ана во раце, нејзините осум месеци тежат како олово на моите веќе уморни раце. Во кујната, Јован и Марија се караа околу тоа кој ќе го добие последното парче леб со ајвар. Се обидував да не заплачам.

— Тивко, деца, мама има главоболка — прошепотев, но тие не ме слушаа. Во тој момент, тестот за бременост што го криев под ќебето ми се чинеше како експлозивна направа. Четврти пат. Четврто дете. Во стан од 54 квадрати во Аеродром, со плата што едвај стигнува до крај на месецот.

Горан излезе од собата, лицето му беше бледо, очите му беа полни со страв и гнев.

— Како ќе ги издржиме сите? Како ќе ги храниме? — гласот му беше кршлив, како стакло што ќе се скрши секој момент.

— Ќе најдеме начин… — се обидов да звучам уверено, но ни самата не верував во тоа.

Се сетив на мајка ми, која секогаш велеше: „Децата сами си носат среќа.“ Но дали е така? Дали ова дете ќе ни донесе среќа или само уште повеќе грижи?

Во следните денови, тишината ме убиваше. Горан стануваше рано, одеше на работа во фабриката за мебел, се враќаше доцна и едвај зборуваше со мене. Јас останував дома со трите деца — Ана постојано плачеше, Јован бараше помош со домашните задачи, а Марија беше љута што нема свој кревет.

Една вечер, додека ги приспивав децата, слушнав како Горан зборува на телефон со неговиот татко:

— Тато, не знам што да правам. Елена пак е бремена. Немаме простор, немаме пари… — гласот му беше очаен.

Се почувствував виновна. Дали јас сум виновна што семејството ми тоне? Дали требаше да бидам повнимателна? Но како? Со три деца и толку многу обврски, понекогаш забораваш и кој ден е.

Следниот ден мајка ми дојде на кафе. Ја погледна Ана и рече:

— Ќе треба пак да ти помагам, а?

— Мајко… — очите ми се наполнија со солзи — …не знам дали можам повеќе.

Таа ме прегрна:

— Ќе можеш. Секогаш можеш кога станува збор за децата.

Но навечер, кога сите заспиваа, јас седев на балконот и гледав во светлата од соседните згради. Слушав како некој од соседите се кара за сметки. Си помислив: „Сите сме исти. Сите се бориме.“

Деновите минуваа во рутина: станување во 6, подготовка на појадок од она што го има во фрижидерот (често само јајца и малку сирење), перење пелени, трчање по Ана низ ходникот, убедување на Јован да учи математика и смирување на Марија која сака нови патики како другарките од клас.

Еднаш Горан дојде дома порано. Седна до мене додека Ана спиеше.

— Елена… — почна тивко — …размислував дали да одам во Германија. Барем една година. Да заработам нешто.

Срцето ми потона. Знаев дека тоа значи да останам сама со четири деца.

— Не можеш да нè оставиш! — извикав низ солзи.

— А што друго да правам? Овде нема работа, нема иднина! — очите му беа црвени.

— Ќе се снајдеме некако… — реков, но тој веќе не ме слушаше.

Следните денови беа уште потешки. Горан беше отсутен со мислите. Јас почнав да имам болки во стомакот од нервоза. Марија доби температура, Ана почна да кашла. Јован плачеше затоа што немаше нов ранец за училиште.

Една вечер седевме сите заедно на маса. Горан молчеше, децата беа немирни. Одеднаш тој стана и рече:

— Не можам повеќе вака! Или ќе најдеме решение или ќе полудам!

— А што ако… — почнав тивко — …што ако побараме помош? Од државата?

Тој се насмеа горко:

— Помош? Од кого? Од тие што ни дадоа 2.000 денари еднократна помош за трето дете?

Молчевме долго. Јас размислував за абортус. Но секој пат кога ќе ја погледнев Ана или ќе го слушнев Јован како ме вика „мамо“, срцето ми се кинееше.

Една ноќ сонував дека го изгубив бебето. Се разбудив во ладна пот и плачев тивко додека сите спиеја.

Утредента отидов кај матичната докторка. Таа ме погледна со разбирање:

— Елена, знам дека ти е тешко. Но секое дете е благослов. Ако ти треба психолошка помош, кажи ми.

Излегов од ординацијата со уште поголема тежина на душата.

Дома ме чекаше хаос: Ана плачеше, Јован се караше со Марија околу телевизорот. Горан дојде дома и само ме погледна:

— Решив да останам… барем засега.

Седнавме заедно на балконот таа вечер.

— Ќе биде тешко — рече тој — ама ќе се бориме.

Го прегрнав силно. Во тој момент сфатив дека љубовта не е доволна, ама е единственото што го имаме.

Сега сум во шестиот месец од бременоста. Сè уште не знам како ќе издржиме. Понекогаш сакам да викнам од болка и страв, понекогаш само сакам да ги гушнам децата и да заборавам на сè друго.

Дали сум луда што сакам уште едно дете кога едвај преживуваме? Дали љубовта кон семејството е доволна за да ги надминеме сите препреки? Кажете ми вие — што би направиле на мое место?