Кога најблиските те предаваат: Исповед на едно македонско срце

„Зошто ми го направи ова, Благој?“, гласот ми се тресеше додека стоевме на студениот плочник пред нашата зграда во Аеродром. Благој, мојот најдобар другар од детството, не можеше да ме погледне во очи. „Не знам, брат… така испадна“, шепна, а јас почувствував како нешто во мене пука.

Се вратив дома со тежина во градите. Мајка ми ме праша што ми е, но само одмавнав со рака. Не можев да ѝ кажам дека човекот на кој најмногу му верував ми го украде проектот за кој работевме заедно и го претстави како свој пред професорот на факултет. Тоа беше мојата идеја, мојата работа, мојот сон за стипендија во Скопје. А сега? Се чувствував како да сум изгубил сè.

Таа ноќ не спиев. Го слушав татко ми како кашла во другата соба и мајка ми што шепоти молитви. Семејството ми беше скромно – татко ми работеше во фабрика за мебел, мајка ми продаваше зеленчук на пазарот. Секогаш ме учеа дека чесноста е најважна. А јас? Изневерен од најблискиот.

Утредента, додека седев на клупата пред зградата, дојде стариот комшија Петре. „Што си се смрачил така, Ѓорѓи?“, ме праша. Му раскажав сè, а тој само кимна со глава. „Сине, оди во црква. Понекогаш таму ќе најдеш одговори што дома ги нема.“

Не бев нешто религиозен, ама тој ден решив да го послушам. Влегов во малата црква „Св. Петка“ кај Железничка. Мирисот на темјан и тишината ме прегрнаа како топло ќебе. Отец Димитар стоеше до олтарот, а кога ме виде, само рече: „Седни, синко.“

„Оче, што правиш кога некој што го сакаш те предаде?“, прашав со глас полн со солзи.

Тој молчеше некое време, па рече: „Болката од предавството е како рана што не се гледа, ама крвари внатре. Но, ако ја носиш таа болка со омраза, ќе те изгори тебе, не него.“

„Како да простам?“, прашав.

„Простувањето не е за другиот – тоа е за тебе. Да се ослободиш од товарот. Но не значи дека треба да заборавиш или повторно да му веруваш. Само да не дозволиш болката да те претвори во нешто што не си.“

Излегов од црквата со малку полесно срце, ама главата ми беше полна со прашања. Дома ме чекаше нов проблем – татко ми слушнал за скандалот на факултет и беше бесен.

„Како можеш да бидеш толку наивен? Зарем не гледаш дека светот е полн со волци?“, викаше тој.

Мајка ми се обиде да ме утеши: „Ѓорѓи, ти си добар човек. Не дозволувај ова да те промени.“

Но татко ми не попушташе: „Во оваа држава ако не си лукав, ќе те газат! Јас цел живот сум работел чесно и што добив? Болест и сиромаштија!“

Тие зборови ме болеа повеќе од сè друго. Дали навистина чесноста нема вредност тука? Дали треба да станам како Благој за да успеам?

Следните денови избегнував сè и сите. Не одев на факултет, не се јавував на телефон. Само шетав низ градот и гледав луѓе што брзаат некаде – секој со своја мака.

Една вечер, додека седев сам во парк кај Градски ѕид, Благој дојде до мене.

„Ми прости ли?“, праша тивко.

„Не знам дали можам“, му реков искрено.

„Ми требаше таа стипендија… татко ми остана без работа… Не знаев што друго да правам“, рече тој со солзи во очите.

Го гледав и сфатив дека и тој е жртва на овој суров систем. Но дали тоа го оправдува неговото дело?

„Можеби ќе ти простам еден ден… ама никогаш нема да заборавам“, му реков.

Се вратив дома и ја најдов мајка ми како плаче во кујната. „Сине, животот е тежок за сите нас… ама ако го изгубиш срцето, ништо не вреди.“

Таа ноќ повторно отидов во црква. Отец Димитар ме пречека со топла насмевка.

„Секој носи свој крст, Ѓорѓи. Твојот е тежок сега, ама ќе те направи посилен“, рече тој.

„Ама зошто добрите луѓе секогаш страдаат?“, прашав.

Тој се насмевна тажно: „Затоа што само тие знаат што значи вистинска болка и вистинска љубов.“

Излегов надвор и погледнав кон ѕвездите над Скопје. Почувствував дека нешто во мене се менува – можеби не простив целосно, ама научив дека болката може да биде учител ако ѝ дозволиш.

Денес, кога одам по улиците на мојот град и ги гледам луѓето околу мене – секој со своја приказна, своја болка – се прашувам: Дали вреди да бидеш добар во свет каде што добрината често се казнува? Или токму затоа треба да останеме луѓе?

Што мислите вие – дали простувањето е слабост или сила? И дали некогаш навистина можеме да заборавиме кога срцето ни е скршено?