Кога среќата ќе затропа на вратата: Исповед на една македонска душа
„Зошто пак оваа тишина? Зошто пак оваа празнина?“ — си шепотев додека седев на стариот тросед во дневната соба, гледајќи во ѕидот каде што некогаш висеше фотографијата од мајка ми. Надвор, дождот тапкаше по прозорецот, а во станот се слушаше само моето дишење. „Мајко, каде си сега кога најмногу ми требаш?“
Сè почна пред една година, кога мајка ми, Ленка, ја изгуби битката со болеста. Таа беше мојот столб, мојата најдобра пријателка, единствената личност што ме разбираше без зборови. По нејзината смрт, останав сама во станот во Кисела Вода, со единствено друштво — мојот стар мачор Жуќо. Петнаесет години беше со мене, ми го грееше скутот и душата. Но, пред два месеца и тој замина. Последната жива душа што ми ја разубавуваше секојдневната сивила.
Од тогаш, секој ден ми беше ист: станување во шест, кафе со поглед кон празниот балкон, работа во библиотеката кај Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“, враќање дома и вечера пред телевизор. Никој не ме чекаше, никој не ме прашуваше како сум. Соседите — Љупка и Ванчо — само ќе кимнеа со главата кога ќе се сретневме на скалите. Пријателите од факултет одамна се раселија низ Европа. Дури и братучедите од Битола ретко се јавуваа.
Една вечер, додека ги средував старите кутии со фотографии, најдов писмо од мајка ми. Ракописот ѝ беше треперлив, но зборовите јасни: „Драга моја Ана, ако некогаш се почувствуваш сама, не заборавај дека љубовта секогаш наоѓа пат до нас. Само треба да ѝ ја отвориш вратата.“
Солзите ми се стркалаа по образите. „Каква љубов, мајко? Кој би тропнал на мојата врата сега?“ — си помислив со горчина.
Следното утро, додека одев кон работа, забележав едно мало кученце како трепери покрај контејнерот пред зградата. Беше мокро и исплашено. Се наведнав:
– Еј, малечко, што правиш тука сам?
Кученцето ме погледна со големи кафеави очи и тивко заврте со опашката. Без да размислувам, го зедов во раце и го однесов дома. Му дадов да јаде малку салама и го завиткав во старото ќебе на Жуќо.
Таа вечер првпат по долго време почувствував топлина во срцето. Кученцето — го нареков Боби — цела ноќ спиеше покрај мене.
Но, среќата не траеше долго. По неколку дена добив писмо од општината: „Ве известуваме дека сте во заостанување со плаќањето на комуналиите. Доколку не ги подмирите долговите до крајот на месецот, ќе бидете принудени да го напуштите станот.“
Паниката ме фати како студена рака за грлото. Платата ми беше едвај доволна за сметки и храна. Почнав да продавам книги од домашната библиотека и некои стари работи преку интернет. Секој ден се будев со страв: „Што ако ме избркаат? Каде ќе одам со Боби?“
Една вечер, додека ги броев последните денари на масата, заѕвони телефонот.
– Ана? – гласот беше препознатлив, но одамна заборавен.
– Да?
– Јас сум Марија… твојата братучетка од Битола.
– Марија?! – срцето ми затрепери од возбуда и страв.
– Слушнав дека си сама… Сакав да дојдам до Скопје за неколку дена. Може ли да преспијам кај тебе?
Се двоумев. Последен пат се видовме пред десет години на погребот на дедо ни. Но нешто во нејзиниот глас звучеше искрено.
– Секако, дојди – реков тивко.
Марија пристигна со голем куфер и уморни очи. Првата вечер седевме до доцна и зборувавме за детството, за мајките ни, за тоа како животот нè однел по различни патишта.
– Ана – ми рече еднаш – знам дека ти е тешко. И јас изгубив сè минатата година… маж ми ме остави, работата ја изгубив… Сега сум сама како тебе.
Ги споивме рацете над масата. Во тој миг сфатив дека не сум единствената што страда.
Следните денови Марија ми помагаше да ги средам сметките и да најдам дополнителна работа — почнав да пишувам текстови за една скопска веб-страница. Боби стана нашето мало сонце: секое утро ни носеше радост со неговото весело лаење.
Но судбината повторно реши да ме тестира. Една вечер додека се враќав дома од работа, ме пресретна соседката Љупка:
– Ана! Чекај! – трчаше по мене по скалите.
– Што е Љупке?
– Види… слушнав дека имаш проблеми со сметките… Ако сакаш, можам да ти позајмам малку пари додека не се снајдеш.
Се засрамив до коска. Целиот живот сум била горда што сама се снаоѓам.
– Фала ти многу, ама ќе се снајдам некако – реков со насолзени очи.
Таа само ме прегрна силно.
Во тие моменти сфатив дека луѓето околу мене не се толку рамнодушни како што мислев. Само треба да им дозволиш да ти помогнат.
Со текот на времето работите почнаа полека да се подобруваат. Со дополнителната работа ги платив долговите, а Марија најде работа како наставничка во едно училиште во Аеродром. Почнавме повторно да се смееме дома, да готвиме заедно и да сонуваме за иднината.
Една вечер седевме на балконот со Боби во скутот и гледавме како дождот паѓа над градот.
– Знаеш што мислам? – рече Марија – Можеби среќата навистина постои… само треба да ѝ ја отвориме вратата кога ќе затропа.
Ја погледнав низ солзи и се насмеав:
– Можеби си во право… Можеби среќата е токму тука, покрај нас… само ние понекогаш сме премногу затворени за да ја видиме.
Дали некогаш сте почувствувале дека животот ви ја затвора секоја врата? Или можеби токму тогаш кога најмалку очекувате — среќата ќе затропа? Кажете ми… дали би ја отвориле?