Меѓу две огнови: Градот, селото и моето срце

„Снежана, ајде, не се прави важна! Што ќе ти е тој стан во Битола? Врати се дома, тука си ни потребна!“, гласот на Јасмина одекна низ малата кујна, додека мајка ми молчеше и мешаше супа во тенџерето. Седев на дрвената клупа, со рацете стегнати во скутот, а срцето ми чукаше како да ќе скокне од градите. Не беше првпат да слушнам вакви зборови, но овојпат беа кажани со таква дрскост што ме пресече до коска.

„Јасмина, не е толку едноставно…“ се обидов да одговорам мирно, но таа ме прекина со презриво мавтање на раката.

„Што не е едноставно? Тука сите работиме, сите се мачиме. Само ти си таму во градот, со твоите кафулиња и шетања. А ние? Мајка ти остарува сама! Горан не може сам сè да издржи!“

Погледнав кон мајка ми. Очите ѝ беа влажни, но не рече ништо. Се чувствував како странец во сопствениот дом. Селото ми беше коренот, но градот ми стана крило. Се сетив на првите денови во Битола, кога со куферот во рака и сонот за подобар живот, тргнав по свој пат. Работев по две работи за да го платам факултетот, изнајмував соби со мувла и студени ѕидови, но никогаш не се пожалив. Сега имав свој стан, работа во библиотека и мал круг пријатели што ми беа како втора фамилија.

„Снежана, ајде да не се караме,“ се вмеша мајка ми тивко. „Сите сме семејство.“

Но веќе беше доцна. Јасмина продолжи: „Ако навистина ни мислиш добро, ќе го продадеш станот и ќе се вратиш. Ќе ни помогнеш со парите, ќе бидеме сите заедно. Што ќе ти е самотијата таму?“

Се почувствував како да сум обвинета за предавство. Зарем сè што направив беше залудно? Зарем мојата жртва не вредеше ништо? Не сакав да направам сцена, па само станав и реков: „Мајко, одам до продавница.“

Излегов надвор, длабоко вдишувајќи го студениот воздух. Погледнав кон планините што ги сакав како дете. Се сетив на татко ми како ме учеше да возам велосипед по калливите патишта. Сега тој одамна го немаше, а јас бев само гостинка во сопственото минато.

Вечерта се вратив во Битола со тежина во градите. Возев низ маглата и си ветив дека нема повеќе да се вратам таму. Не сакав повеќе да бидам предмет на расправии и алчност.

Следното утро, недела, уште не беше осамнало кога некој тропна на вратата. Отворив и го видов Горан – мојот помал брат – со кошница полна јаболка.

„Снежана…“ почна тивко. „Знам дека Јасмина претера вчера. Не е лесно ни за нас. Мајка е болна, а јас… не можам сам сè.“

Го гледав како стои на прагот, уморен и подоченет. Во очите му видов вина и љубов.

„Горане,“ реков тивко, „зошто секогаш јас треба да бидам таа што се жртвува? Зошто никој не праша што сакам јас?“

Седнавме на масата. Тој ги стави јаболките пред мене.

„Сестро… знам дека ти беше најтешко од сите нас. Ти си таа што излезе од калта и направи нешто од себе. Ама мајка… мајка секој ден прашува кога ќе дојдеш. Јасмина е нервозна – пари нема, работа нема… Селото умира.“

Го слушав и срцето ми се кинееше. Знаев дека вистината е горчлива: селото навистина умираше. Младите си заминаа, старите останаа сами. Куќите се распаѓаа, дворовите обраснати со трева.

„Горане,“ го прашав по пауза, „дали мислиш дека ако се вратам ќе биде подобро? Дека ќе ги решиме сите проблеми?“

Тој само ја наведна главата.

„Не знам… ама барем ќе бидеме заедно.“

Таа реченица ме погоди најсилно. Заедно – ама по која цена? Да го оставам сè што изградив? Да се откажам од себе?

Горан замина по еден час. Јаболките останаа на масата како нем сведок на нашата болка.

Цела недела размислував. На работа бев расеана; колешките ме прашуваа дали сум болна. Навечер седев сама во станот и гледав низ прозорецот во светлата на градот.

Една вечер ми заѕвони телефонот – мајка ми.

„Ќерко… само сакав да те чујам.“

Гласот ѝ беше кршлив.

„Мајко…“

„Не се карајте со Јасмина. Таа е млада, не разбира сè уште…“

Солзи ми потекоа по образите.

„Мајко, дали некогаш ќе ме разберете?“

Таа молчеше неколку секунди.

„Секој има своја болка, ќерко. Ама семејството е едно.“

По разговорот долго седев во темнината.

Дали сум себична што сакам свој живот? Дали сум предавник ако не се вратам? Или сум само човек кој сака да биде среќен?

Драги мои, дали некогаш сте биле меѓу две огнови – помеѓу љубовта кон семејството и љубовта кон себе? Како би постапиле вие?