Нашите синови сакаа да не избркаат од нашиот дом: Исповед на еден македонски татко

„Тато, време е да размислите за старечки дом. Оваа куќа е преголема за вас и мама.“

Го гледав синот мој, Александар, во очи додека зборовите му ми одекнуваа во ушите како студен ветер. Во аголот на дневната соба, сопругата ми Марија ги стегаше рацете, очите ѝ беа полни со солзи. На масата стоеше кафе што одамна се излади, а надвор дождот тивко чукаше по прозорецот. Се чувствував како да сум во некој лош сон од кој не можам да се разбудам.

„Алекс, ова е нашиот дом. Тука го израснавте и ти и брат ти. Сè што имаме е вложено тука. Како можеш така?“ – едвај прошептав.

Вториот син, Бојан, само ја наведна главата, но не рече ништо. Знаев дека и тој е дел од оваа одлука. Се сетив на сите години поминати во мака – како работев по две смени во фабриката за чевли во Штип, како Марија шиеше за соседи за да имаме за леб и за школо. Секоја плочка, секој прозорец во оваа куќа беше купен со пот и солзи.

„Тато, не е тоа така. Само мислиме на вашето добро. Вие веќе не можете да се грижите за дворот, за куќата… А и ние имаме свои семејства. Ни треба простор,“ продолжи Александар со ладен тон.

Марија не издржа. „Алекс, Бојан… ние ли сме ви товар? Зарем толку малку вредиме по сè што направивме за вас?“

Молк. Само тиктакот на часовникот и звукот на дождот.

Се вратив во мислите наназад – како ги носев на училиште, како ги учев да возат велосипед во паркот кај Исарот, како ги тешев кога ќе паднеа и ќе се повредат. Секогаш велев: „Децата се сè.“ Но никогаш не помислив дека ќе дојде ден кога тие ќе сакаат да ме избркаат од сопствениот дом.

Следните денови беа пекол. Александар и Бојан почнаа да носат документи – некакви папири за пренос на имот, за полномошно. Секој ден доаѓаа со нови аргументи: „Тато, ако ја префрлиш куќата на нас, ќе можеме да ја реновираме, ќе биде подобро за сите.“

Марија секоја вечер плачеше во креветот. „Ѓорѓи, што направивме погрешно? Зошто ни го прават ова?“

Не знаев што да ѝ кажам. Јас бев тој што секогаш велеше дека децата се најважни. Јас бев тој што им простуваше сè – и кога Александар ја напушти факултетот за да оди во Германија, и кога Бојан ја донесе снаата без свадба. Секогаш велев: „Ќе се снајдат, млади се.“

Една вечер седнав со нив двајца.

„Синови мои,“ почнав со треперлив глас, „ако ви е толку тешко со нас, кажете ни право. Но немојте да не бркате од домот што го градевме цел живот.“

Александар воздивна: „Тато, не разбираш… денес сите така прават. Родителите си одат во старечки домови, младите остануваат во куќата.“

„Јас не сум сите! Јас сум Ѓорѓи! Ова е мојата куќа!“, викнав толку силно што дури и Марија се исплаши.

Следеше долга тишина. Бојан конечно проговори: „Тато… ние само сакаме подобро за сите. Ако ја продадеме куќата, ќе можеме да купиме два стана – еден за вас, еден за нас.“

„А каде ќе ги ставите спомените? Ќе ги продадете и нив?“, прашав.

Нивниот поглед беше празен.

Деновите минуваа во кавги и молчење. Соседите почнаа да прашуваат зошто Александар и Бојан доаѓаат толку често. Некои шушкаа дека ќе ја продаваме куќата. Марија веќе не излегуваше надвор – се срамеше од селото.

Една вечер дојде брат ми Петар.

„Ѓорѓи, слушам што се случува… Не дозволувај да те газат! Ти си татко! Ако треба, дојди кај мене.“

Го гледав брат ми и ми дојде да плачам. Но гордоста не ми дозволи.

„Петре, ова е мојата борба. Ќе ја водам до крај.“

Марија почна да слабее од нервози. Една ноќ доби напад на срцето. Ја носев во болница со треперливи раце. Лекарот ми рече: „Стресот ја убива.“

Седев покрај нејзиниот кревет и си ветив дека нема да попуштам.

Кога се вративме дома, Александар веќе беше таму со адвокат.

„Тато, ова мора да заврши. Или потпишуваш или…“

Го прекинав: „Или што? Ќе ме избркаш? Ќе ме оставиш на улица?“

Адвокатот само гледаше во подот.

„Алекс… јас не сум ти непријател. Јас сум ти татко!“, викнав низ солзи.

Марија го фати Александар за рака: „Сине… ако имаш срце, не ни го прави ова.“

Тој ја тргна раката.

Таа ноќ не спиевме ни јас ни Марија. Слушавме како дождот удира по покривот што го поправив со свои раце пред две години.

Утредента отидов кај матичарот и побарав совет.

„Господине Ѓорѓи,“ ми рече жената зад шалтерот, „имате право да останете во својот дом додека сте живи ако тоа така го напишете во тестаментот.“

Се вратив дома со нова сила.

Ги собрав синовите.

„Слушајте ме добро,“ реков цврсто. „Оваа куќа нема да ја добиете додека сме живи јас и мајка ви. Ако сакате да не видите среќни – дојдете на ручек недела како порано. Ако сакате само имот – тогаш заборавете дека постоиме.“

Бојан почна да плаче. Александар само ја затвори вратата зад себе.

Минаа месеци оттогаш. Александар ретко се јавуваше. Бојан доаѓаше понекогаш со внуците – тие беа единствената светлина во нашите денови.

Марија полека закрепна, но раната во душата остана.

Понекогаш седам сам во дворот и си мислам: Дали премногу дадовме? Дали љубовта кон децата може да биде толку слепа што ќе те уништи? Или можеби денешните деца заборавија што значи дом?

Што мислите вие? Дали треба родителите да попуштат пред децата или има граница која не смее да се премине?