Само уште еден чекор до разводот: Приказната на Калина и Марко

— Марко, те молам, само овој пат. Не знам колку уште ќе ја имам прабаба ми. — Гласот ми трепереше додека стоев на прагот, со клучевите во рака.

Тој не ни погледна во мене. Седеше на трпезариската маса, со телефонот залепен за дланката, како да му е тоа најважното нешто на светот.

— Калина, реков ти одамна. Имам работа. Не можам секогаш да трчам по твоите роднини низ села. — Гласот му беше ладен, отсечен.

Се почувствував како да сум невидлива. Како да зборувам со ѕид. Се сетив на сите оние моменти кога заедно одевме кај баба ми во Берово, кога се смеевме по патот, кога се држевме за рака. Каде исчезнаа тие денови?

— Не е само заради мене, Марко. Таа е дел од моето семејство. И твоето, ако сакаш да бидеш искрен. — Го погледнав право во очи, барајќи барем трошка разбирање.

— Не претерувај, Калина. Секој викенд некој од твоите има нешто. Јас имам работа! — рече тој и стана од масата, нервозно тргајќи ја столицата.

Се слушна само звукот на неговите чекори низ ходникот и вратата што се затвори зад него. Останав сама во кујната, со солзи што ми се слеваа по образите. Зошто секогаш јас морам да бидам таа што се труди?

Прабаба ми, баба Цвета, живее сама во едно мало село над Кратово. Деведесет и осум години има. Секоја посета може да биде последна. А Марко… Тој не разбираше. Или не сакаше да разбере.

Се сетив на зборовите на мајка ми: „Калино, мажот ако не сака да ти ги почитува корените, ќе ти ги скрши крилјата.“ Тогаш не верував дека тоа може да ми се случи мене.

Следниот ден, сама тргнав кон селото. Патот беше долг и кривулест, но срцето ми беше уште потешко. Во колата тишина, само радиото шепотеше стари македонски песни. Секоја строфа ме потсетуваше на детството и на тоа колку е важно семејството.

Кога стигнав кај баба Цвета, таа седеше пред куќата, со волнени чорапи и шалче околу вратот.

— Ееее, душичко! — извика таа кога ме виде. — Каде ти е Марко?

Се насмевнав горчливо.

— Работи, бабо. Не можеше да дојде.

Таа ме погледна со оние нејзини стари, мудри очи.

— Работи или не сака?

Не знаев што да одговорам. Само ја прегрнав силно.

Вечерта седевме покрај шпоретот на дрва. Баба Цвета ми раскажуваше приказни од младоста — како го запознала дедо Петре на селска свадба, како заедно саделе компири и како секогаш бил покрај неа, без разлика колку било тешко.

— Знаеш ли што е најважно во животот, Калино? — ме праша таа.

— Љубовта? — одговорив тивко.

— Љубовта е почетокот. Почитта е средината. А простувањето е крајот. Без тие три работи, ништо не држи долго.

Таа ноќ не можев да заспијам. Се превртував во креветот и размислував за Марко. За сите наши кавги последниве години — за пари, за време, за роднини, за тоа кој повеќе се жртвува. Се прашував дали навистина уште се сакаме или само живееме по навика.

Кога се вратив во Скопје, дома ме пречека ладна тишина. Марко беше во дневната соба, гледаше телевизија.

— Како беше? — праша без да го тргне погледот од екранот.

— Добро беше. Баба Цвета те поздравува.

— Аха…

Седнав до него и долго молчевме. На крајот не издржав.

— Марко… Што ни се случува? Кога последен пат направивме нешто заедно? Кога последен пат ти беше грижа?

Тој воздивна длабоко.

— Калина… Не знам што сакаш од мене веќе. Секогаш нешто ти недостига. Јас работам по цел ден за ова семејство!

— А јас? Јас што правам? Дали некогаш си се запрашал како се чувствувам? Дека ми треба поддршка? Дека сакам да знам дека сме тим?

Тој молчеше долго време.

— Можеби… Можеби ни треба пауза — рече конечно.

Светот ми се сруши под нозете. Пауза? Тоа ли беше решението? По десет години брак?

Следните денови беа кошмарни. Живеевме како странци под ист покрив. Јадевме во различни соби, зборувавме само кога мораше. Дури и нашата ќерка Сара почна да забележува дека нешто не е во ред.

Една вечер ја слушнав како шепоти во собата:

— Мамо, дали ќе се разведете?

Срцето ми се стегна. Не сакав моето дете да расте во дом без љубов и разбирање. Но уште помалку сакав да живее со родители кои се преправаат дека се среќни.

Собрав храброст и една вечер му реков на Марко:

— Ако мислиш дека ова е крајот… Ако мислиш дека нема смисла повеќе… Подобро е секој по свој пат.

Тој ме погледна со тага во очите каква што одамна не сум видела кај него.

— Не знам… Можеби сме премногу различни… Можеби премногу бараме еден од друг…

— Или премалку даваме — додадов јас тивко.

Наредните денови беа исполнети со разговори со пријатели, советувања со мајка ми и долги прошетки низ парк со Сара. Секој имаше свое мислење: „Бори се!“, „Не дозволувај да те гази!“, „Децата страдаат најмногу!“

Јас само сакав мир и вистина.

Една недела подоцна добив повик од баба Цвета:

— Калино, животот е краток. Ако сакаш нешто да спасиш — спаси го сега. Ако не — не се мачи ни себе ни него.

Таа вечер седнав со Марко и му реков сè што ми лежеше на душата: колку ме боли неговата рамнодушност, колку ми недостига блискоста што ја имавме некогаш, колку сакам Сара да расте со родители кои се сакаат вистински.

Марко молчеше долго време, а потоа рече:

— Ќе одам со тебе следниот пат кај баба Цвета… Ако сакаш уште една шанса.

Не знам дали ќе успееме да го спасиме бракот или ова е само одложување на неизбежното. Но знам дека понекогаш треба да направиш чекор назад за да видиш дали вреди да одиш напред заедно или сам.

Дали вреди да се бориш за нешто што те боли? Или треба да пуштиш сè што те влече надолу? Што би направиле вие?