Шеесеттиот роденден на Јован: Ноќта кога ми се сруши светот

„Весна, ајде побрзај, гостите ќе почнат да доаѓаат!“, викна мајка ми од кујната додека јас се обидував да ја сокријам тремата зад насмевка. Салата во центарот на Битола беше украсена со балони и фотографии од Јован низ годините — од младоста во Прилеп, до нашите први заеднички одмори на Охридското Езеро. Се беше подготвено за неговиот шеесетти роденден, а јас, како и секогаш, сакав сè да биде совршено.

Јован влезе во салата со широката насмевка што ја обожував уште од студентските денови. „Весна, ти си чудо!“, ми шепна на уво додека ме гушна. Гостите пристигнуваа еден по еден — брат му Гоце со фамилијата, нашите деца Ана и Дамјан, пријателите од младоста, па дури и комшиите од старата зграда. Сите беа тука да го слават Јован.

Додека Ана му го подаваше подарокот — стара грамофонска плоча од неговиот омилен бенд „Леб и Сол“, забележав непозната жена на вратата. Висока, со темна коса и очи полни со некоја чудна болка. До неа стоеше момче од околу петнаесет-шеснаесет години, кој личеше на Јован толку многу што срцето ми прескокна.

„Извинете…“, рече жената тивко. „Јас сум Марина. Ова е мојот син Александар.“

Јован пребледе. Моментот траеше како вечност. Го гледав како се бори со себе, како се обидува да најде зборови. „Весна… морам нешто да ти кажам.“

Салата замолкна. Сите очи беа вперени во нас. Ана ја фати раката на брат ѝ, а мајка ми се прекрсти тивко.

„Ова е мојот син… Александар. Со Марина сме заедно веќе шеснаесет години.“

Светот престана да се врти. Слушав само ѕвонење во ушите и чувствував како подот ми се лизга под нозете. „Што зборуваш, Јован?“, прошепотив, надевајќи се дека ова е некоја болна шега.

„Прости ми, Весна… Сакав да ти кажам многу пати, но секогаш мислев дека ќе го уништам сè што имаме. Не можев…“

Гостите почнаа да шушкаат. Некои излегоа надвор, други ме гледаа со сожалување. Ана заплака и излета од салата, а Дамјан стоеше вкочанет.

Марина ја спушти главата. „Не сакав вака да дознаеш… Но Александар сакаше да го запознае татко му пред сите.“

Се чувствував како да сум во нечиј туѓ живот. Сите тие години — празници, родендени, викенди на село — каде бил Јован кога велеше дека оди на службен пат? Кој бил тој човек што го сакав триесет години?

Мајка ми се доближи до мене: „Ќерко, дојди надвор малку.“

„Не! Сакам да слушнам сè!“, викнав низ солзи.

Јован се обиде да ме допре за раката, но се повлеков. „Зошто? Зошто баш сега? Зошто на твојот роденден?“, прашав со глас што не го препознав.

„Александар има матура годинава… Сакав да бидам покрај него, но не можев повеќе да живеам во лага. Сакав барем еднаш сите да бидеме заедно…“

Се свртев кон Марина: „Знаеше ли дека има друга фамилија?“

Таа кимна: „Знаев… но мислев дека ќе избере еднаш засекогаш.“

Гоце се вмеша: „Јоване, ти си луд! Како можеше ова да ни го направиш на сите?“

Јован молчеше. Александар стоеше покрај мајка му, збунет и исплашен.

Салата се испразни за неколку минути. Останавме само ние — јас, Јован, Марина и Александар.

„Весна…“, почна Јован повторно.

„Не! Доста е!“, викнав. „Триесет години живеев со човек што не го познавам! Како ќе им објаснам на децата? Како ќе продолжам понатаму?“

Јован заплака. Првпат го видов толку скршен.

„Сакам само да знаеш дека те сакав… и те сакам. Но не можев да бидам само еден човек.“

Марина го зеде Александар за рака и излегоа без збор.

Јас останав во салата меѓу празните маси и расфрланите балони. Слушав како часовникот отчукува и се прашував каде згрешив. Дали требаше да забележам нешто порано? Дали љубовта навистина може да биде толку слепа?

Следните денови беа магливи. Ана не сакаше да зборува со татко ѝ, Дамјан се затвори во себе. Мајка ми ме убедуваше да му простам — „Мажите се такви, ќерко…“ — но јас не можев ни да го погледнам.

Јован се пресели кај брат му додека не решиме што понатаму. Секој ден ми пишуваше пораки: „Прости ми… Сакам барем децата да ми простат.“

Една вечер седев сама во кујната и ги гледав старите фотографии — свадбата во Прилеп, првата Нова година во новиот стан, Ана како бебе во неговите раце… Сè изгледаше толку вистински тогаш.

Но сега? Сега секоја слика беше како нож во срцето.

Се прашувам — дали некогаш навистина ќе можам да му простам? Или ова предавство ќе остане засекогаш дел од мене?

Дали љубовта вреди ако е изградена врз лага? Што би направиле вие на мое место?