Живот под закана: Кога сестра ми сакаше да ни го земе домот

„Весна, зошто ти треба уште еден стан, кога веќе имаш четири? А јас и мајка ми, каде да одиме? На улица?“ – гласот ми трепереше, а солзите ми се слеваа по образите додека стоев сред дневната соба, гледајќи ја сестра ми во очи. Таа само ги крена рамениците, ладна како камен.

„Не е тоа твоја работа, Јасмина. Станот е на татко ни, а јас имам исто право како и ти. Не сакам да се расправам, ама така е по закон.“

Мајка ми седеше на каучот, со рацете стегнати во скутот. Лицето ѝ беше побледено, а очите ѝ беа полни со страв. „Деца, ве молам… Не се карајте. Овој дом ни е единствено што ни остана.“

Срцето ми се кинеше. Весна отсекогаш беше амбициозна, но не мислев дека ќе оди толку далеку. Веќе имаше четири станови во Скопје – два во Аеродром, еден во Центар и еден во Кисела Вода. Сите ги издаваше и живееше комотно. Јас останав со мајка ми во нашиот стар стан во Карпош, каде што растевме.

Татко ни почина пред две години. Остави тестамент, но не беше јасно напишано кому му припаѓа станот. Весна веднаш почна да бара адвокати и да ја турка работата на суд. Јас не сакав кавги – сакав само мир за мајка ми и за мене.

„Весна, ако ни го земеш овој стан, каде ќе одиме? Знаеш дека мајка не може да работи, а јас едвај врзувам крај со крај со платата од библиотеката.“

Таа ме погледна со презир: „Тоа не е мој проблем. Можеби е време да пораснеш и да престанеш да се жалиш. Јас работев за сè што имам.“

„Работеше? Или едноставно си знаеше како да се снајдеш?“ – ја прашав со горчина.

Мајка ми почна да плаче. „Доста веќе! Не можам да ве гледам вака. Весна, ти си ми ќерка, ама ова што го правиш…“

Весна не ја ни погледна. Само стана и излезе од станот, треснувајќи ја вратата зад себе.

Таа ноќ не спиев. Слушав како мајка ми тивко рида во другата соба. Се чувствував немоќно – како да сум изгубила сè уште пред да почне борбата.

Следните недели беа пекол. Весна поднесе тужба за поделба на имотот. Адвокатите ѝ беа безмилосни – добивавме писма, закани за иселување, па дури и понуди за „компромис“ ако се откажеме од станот за мала сума пари.

Една вечер седевме со мајка ми на масата, со чаши чај пред нас.

„Јасмина, не можам повеќе… Ако треба, ќе одам кај тетка ти во Велес. Ти најди си некое собиче…“

„Не! Овој дом е наш! Тука татко ни ги остави сите спомени. Не можеме да се предадеме!“

Мајка ми ме погледна со тага: „Понекогаш мислам дека парите ја уништија нашата фамилија.“

Секој ден одев на работа како сенка од себе. Колешките ме прашуваа што ми е, а јас само се насмевнував лажно. Вечерите ги минував во пребарување по интернет за адвокати кои би можеле да ни помогнат бесплатно или барем поевтино.

Еднаш ја сретнав Весна пред судот.

„Зошто го правиш ова?“ – ја прашав.

Таа воздивна: „Јасмина, животот не е фер. Ако не си обезбедиш сама, никој нема да ти даде ништо. Јас не сакам да бидам сиромашна како мајка ни.“

„Ама ние сме ти фамилија! Зарем ништо не ти значиме?“

Таа само се насмевна горко: „Фамилијата е добра додека има што да се земе.“

Се вратив дома скршена. Мајка ми ме пречека со топла супа и тивок поглед.

„Ќерко, ако изгубиме… ќе бидеме заедно. Тоа е најважно.“

Но јас не можев да се помирам со тоа. Решив да се борам до крај.

Почнав да собирам документи – сметки, писма од татко ми, фотографии од нашето детство во станот. Секој детал беше важен. Адвокатката што ја најдов – госпоѓа Лидија од Ѓорче Петров – беше строга жена со срце на место.

„Јасмина,“ ми рече еднаш, „ова нема да биде лесно. Но ако покажеме дека овој дом ви бил единствено живеалиште и дека мајка ти е болна, судот може да има разбирање.“

Судските рочишта беа мачни. Весна доаѓаше дотерана, со скап адвокат покрај себе. Јас држев раката на мајка ми и се молев само за правда.

На едно рочиште судијката ме праша:

„Госпоѓице Јасмина, зошто мислите дека овој стан треба да остане ваш?“

Гласот ми држеше едвај:

„Затоа што ова е нашиот дом. Овде татко ми ја донесе мајка ми кога се венчаа. Овде растевме двете со Весна. Таа има четири станови – ние немаме каде да одиме. Мајка ми е болна… Ако не останеме тука, ќе останеме на улица.“

Весна само ги преврте очите.

Деновите минуваа во неизвесност. Мајка ми слабеше секој ден од стресот. Јас работев прекувремено за да платам дел од трошоците за судење.

Една вечер Весна дојде дома неочекувано.

„Јасмина…“ – гласот ѝ беше помек од обично.

„Што сакаш?“ – ја прашав уморно.

Седна спроти мене и воздивна.

„Можеби претерав… Ама знаеш ли колку е тешко сама да се бориш во овој град? Никој не ти помага… Сите гледаат само себе.“

„А ние? Ние сме ти фамилија!“

Таа замолкна.

„Можеби ќе се откажам… ама сакам нешто за возврат.“

„Што?“

„Дел од киријата ако некогаш го издадете станот.“

Погледнав во мајка ми – таа само кимна со глава.

„Добро,“ реков тивко. „Само престани да нè бркаш од дома.“

Весна стана и си замина без збор.

Судскиот процес заврши по неколку месеци – судијката пресуди дека мајка ми има право доживотно да живее во станот, а јас како нејзина ќерка имам право на користење додека таа е жива.

Весна доби дел од наследството во пари од продажбата на земја во село.

Денес седам покрај прозорецот и гледам како дождот тивко паѓа врз улиците на Карпош. Мајка ми чита весник, а јас конечно чувствувам мир.

Сепак, едно прашање ме мачи: Дали вредеше целата оваа борба? Дали парите навистина вредат повеќе од љубовта и спомените?